Nasza kolekcja powiększyła się właśnie o kolejne dzieło! Tym razem - w porozumieniu z Muzeum Narodowym w Szczecinie - zakupiliśmy obraz Otto Lämmerhirta "Bornholm", ok. 1905, olej na płótnie, 168 x 200,5 cm i przekazaliśmy go w długoterminowy depozyt do szczecińskiego Muzeum.

Dzieło jest obecnie poddawane intensywnym zabiegom konserwatorskim, a już wkrótce, przed wernisażem wystawy "Sztuka szczęśliwych ludzi. Malarstwo na Bornholmie w XIX i XX wieku" (początek października br.), zostanie zaprezentowane publicznie. Po wykonaniu wszystkich niezbędnych prac przywracających dziełu wartości ekspozycyjne, trafi ono z kolei na planowaną wystawę stałą sztuki XIX i 1. połowy XX wieku w gmachu Muzeum Narodowego w Szczecinie przy Wałach Chrobrego.

Zachęcamy do zapoznania się z informacją o obrazie i jego autorze, opracowaną przez dra Dariusza Kacprzaka:

Otto Alexander Laemmerhirt urodził się 28 czerwca 1867 roku w Neusalz an der Oder / Nowej Soli w rodzinie lekarza Carla Laemmerhirta i jego żony Emmy. We wczesnej młodości, zdradzając talent artystyczny, rysował i malował nadodrzańskie widoki rodzimej okolicy (Neusalz an der Oder / Nowa Sól, Beweringen/ Bobrowniki, Carolath / Siedlisko). Naukę malarskiego rzemiosła podjął w klasie pejzażu w Königlich-Pruessische Akademie der Künste / Królewsko-Pruskiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie. Był uczniem Eugena Brachta i Hansa Gudego, istotny wpływ na ukszatałtowanie się indywidualnego stylu artysty miały także dzieła wybinego marynisty związanego z szkołą düsseldorfską – Andreasa Achenbacha. Po studiach Otto Laemmerhirt osiadł w Berlinie. W latach 1898–1919 regularnie uczestniczył w dorocznych edycjach Grosse Berliner Kunstausstellung / Wielkiej Berlińskiej Wystawy Sztuki. W poszukiwaniu tematów i motywów dla swoich pejzaży, głównie marynistycznych, odbywał liczne podróże nad Bałtyk. Często w okresie wakacyjnym powracał także w swe rodzinne strony – do Nowej Soli. Laemmerhirt, w nowoczesny sposób posłgując się plamą barwną, fakturą, swobodnie operując kolorem i światłem starał się w swoich marinach uchwycić siłę morskiego żywiołu oraz piękno bałtyckiego wybrzeża. Na swych płótnach utrwalał widoki portów, statków, malowniczych zakątków bałtyckich wysp (Bornholmu, Rugii, Uznamu). W 1935 roku 68-letni artysta przebywał w Zingst nieopodal Stralsundu. Mieszkając w tamtejszym ośrodku wypoczynkowym należącym do NSDAP-SA, obsługując maszynkę spirytusową do gotowania, wywołał pożar i zginął w jego płomieniach. Zmarł 10 marca 1935 roku, został pochowany na cmentarzu w Zingst.

Obraz Bornholm – notowany w dawnej literaturze i uznawany za jedno z najważniejszych dzieł Laemmerhirta jest pokłosiem podróży artystycznej malarza na tę duńską wyspę. Wielkoformatowa marina przedstawia fragment północnego wybrzeża Bornholmu pomiędzy miejscowościami Hammerhavn i Vang. Malarz utrwalił widok malowniczej zatoki u podnóża niewielkiego wzgórza z ruinami średniowiecznego rozleglego zamku warownego – Hammershus. Wybrzeże klifowe, ze stromymi, nagimi granitowymi urwiskami, tworzące nieregularną linii brzegowową układającą się w ciąg niewielkich malowniczych zatoczek stanowi interesujące geologiczne świadectwo prekambryjskiej przeszłości wyspy sprzed 1,7 miliarda lat. Charakterystycznym elementem okolicy jest znajdująca się nieopodal brzegu, cześciowo zanurzona w morskiej toni skała, swą formą przypominająca wielbłądzie lub lwie głowy – Kamelhovederne lub Løvehovederne. Chętnie odwiedzane przez podróżników i turystów ruiny zamku i okoliczne, cześciowo zalesione, cześciowo porośnięte zróżnicowaną niską roślinnością górne szczyty nadmorskich klifów, stromymi uskokami schodzące ku morzu tworzą romantyczne, nieco surowe w swym wyrazie miejsce spotkania skalistego lądu z morskim żywiołem. Laemmerhirt, malując widok północnego wybrzeża Bornholmu, poprzez monumentalność i malarski rozmach kompozycji, bogactwo i zróżnicowanie, głównie chłodnych tonów barwnych uchwycił w symboliczny sposób romantyczną potęgę natury. W kontekscie prezentowanego przedstawienia północnobornholmskiego wybrzeża ze skałą kojarzącą się z głowami zwierząt, umieszczoną na pierwszym planie, warto wspomnieć również o późniejszym (pochodzącym z 1925 roku), wykonanym w mniejszym formacie (80 x 120 cm) wariancie tej kompozycji. Dzieło, które pojawiło się w końcu 2010 na aukcji w Domu Aukcyjnym Satow, powtarza kadr kompozycyjny, został on jednak wzbogacony o drobny rodzajowy sztafaż i oświetlony promieniami zachodzącego słońca, co nadało obrazowi nieco odmienny nastrój.

Powstały około 1905 roku obraz, będący bez wątpienia pokłosiem podróży artystycznej malarza na Bornholm, został oprawiony w berlińskim zakładzie ramiarskim Keltz-Meiners, mieszczacym się przy Leipzigerstrasse 10 i zaprezentowany publicznie w 1905 roku podczas Wielkiej Berlińskiej Wystawy Sztuki w pawilonie wystawienniczym przy Lehrter Bahnhof w Berlinie (23.04–17.09.1905). Obraz pierwotnie znajdował się kolekcji Paula Manassego. Do zbiorów Museum der Stadt Stettin został pozyskany w drugiej połowie 1916 roku w formie daru, przekazanego w imieniu zmarłego Paula Manassego przez jego brata Leo. Wartość dzieła oszacowano na 1000 M. Praca została wpisana do księgi inwentarzowej muzeum pod pozycją 250.

W styczniu 1934 roku obraz został wypożyczony szczecińskiej jednostce Schutzpolizei / Policji Prewencyjnej do dekoracji kasyna mieszczącego się w gmachu Polizeipräsidium przy Elisabethstrasse 35 / dziś gmach Komendy Miejskiej Policji przy ulicy Kaszubskiej 35. W okresie powojennych zawirowań obraz zniknął z pola widzenia i miejsce jego przechowywania dotychczas nie było znane.

W 2018 roku praca Laemmerhrirta pojawiła się na szczecińskim rynku antykwarycznym, została zakupiona przez Twarzystwo Przyjaciół Muzeum Narodowego w Szczecinie i przekazana w formie długoterminowego depozytu do zbiorów szczecińskiego muzeum.