Autor: | August Ludwig Most |
Rok powstania: | 1844 |
Technika: | olej na płótnie |
Wymiary: | 55 x 68,5 cm |
Obraz został wykonany techniką olejną na płótnie o wymiarach 55 x 68,5 cm. Jest sygnowany i datowany przez artystę z lewej strony u dołu kompozycji: LMost 1844. Odnotowano go m.in. w katalogu dzieł Augusta Ludwiga Mosta, sporządzonym w 1937 roku przez jego wnuka Petera Paula Mosta, a będącym w posiadaniu Muzeum Narodowego w Szczecinie. Dzieło powstało w 1844 roku na zamówienie Emila Kühna i wpisuje się w konwencję biedermeierowskiej sceny rodzajowej we wnętrzu, będącej grupowym portretem jego odziny. Obraz został przekazany w depozyt do Muzeum Narodowego, gdzie zostanie poddany niezbędnym zabiegom konserwacyjnym. Wejdzie w skład bogatej kolekcji dzieł Augusta Ludwiga Mosta, która dzięki nowemu nabytkowi liczy obecnie aż 11 obrazów.
Dr Ewa Gwiazdowska i dr Dariusz Kacprzak z Muzeum Narodowego w Szczecinie tak piszą o niniejszym obrazie:
Eleganckie towarzystwo zebrało się na popołudniową herbatę w salonie. Członkowie rodziny zgromadzili się przy okrągłym stole, nakrytym serwetą z umieszczoną na nim kryształową paterą wypełnioną wykwintnymi owocami. W centrum kompozycji, za stołem stoi, będący wówczas głową rodziny, radca Emil Kühn. Po jego prawej stronie przedstawieni zostali jego rodzice: tajny radca Friedrich Kühn i Emilie Kühn, z domu Brier. Kobieta u stóp której siedzi mały piesek, przedstawiona została podczas haftu tkaniny naciągniętej na trzymany w ręku tamborek. W ten sposób artysta podkreślił etos mieszczańskiego, protestanckiego życia domowego i rodzinnego, z jego cnotami skromności, powściągliwości, pracowitości i małżeńskiej wierności. Pozostali członkowie rodziny: siedzący po lewej stronie Emila Kühna młody mężczyzna, któremu towarzyszy pies myśliwski oraz przedstawieni w głębi obrazu, stojący przy oknie, młodzi kobieta i mężczyzna, zapewne krewni, na obecnym stanie badań nie zostali rozpoznani. Na podręcznym bufecie umieszczonym obok okna pomoc domowa przygotowuje herbatę, nalewając wodę z wysokiego samowara w kształcie antycznej wazy.
Reprezentacyjny charakter rodzinnego portretu podkreśla bogaty i pełen smaku wystrój salonu. Chłodne promienie światła słonecznego wpadające przez wysokie okno do wnętrza przydają szlachetności ukazanej scenie. Okna osłaniają modne wówczas, pastelowe, wzorzyste zasłony ze złotymi chwostami. Wnętrze zostało umeblowane biedermeierowskim garniturem, dopełnionym cennymi tkaninami – dywanem, serwetą, zaopatrzone w wykwintne wyroby rzemiosła artystycznego. Na szczycie wysokiej, mahoniowej sekretery, pośród wiszących na ścianie obrazów umieszczone zostało antykizujące męskie popiersie, podkreślające kulturalne zainteresowania bohaterów.
Symbolicznie wyrażone przez malarza aspiracje rodziny do wyższej pozycji społecznej zostały w pewien sposób zaspokojone kilka lat później, kiedy to, w 1850 roku, Emil Kühn, wówczas już tajny radca, zakupił dobra ziemskie ze starym, swą tradycją sięgającym średniowiecza, należącym przez kilka wieków do rodu Wedel, dworem w Morzycy (Blumberg) w Pyrzyckiem.
Wyjątkowy w twórczości Augusta Ludwiga Mosta obraz, przedstawiający pełną godności, zamożną, wielkomiejską rodzinę mieszczańską łączy reprezentacyjność zbiorowego portretu z anegdotycznością właściwą scenie rodzajowej we wnętrzu. Uniwersalne idee etosu mieszczańskiego ukazane zostały w formie opowieści, odpowiadającej gustom epoki i dekoracyjnym potrzebom ówczesnych odbiorców. Kunszt warsztatu malarskiego, sposób operowania światłem, staranność modelunku, opracowanie szczegółów w obrazie stanowią potwierdzenie rozkwitu sił twórczych Augusta Ludwiga Mosta w latach 40. XIX stulecia, kiedy to artysta mógł spokojnie pracować, mając zapewniony byt swój i rodziny dzięki etatowi nauczyciela rysunku w Gimnazjum Mariackim w Szczecinie.