Autor: | Otto Alexander Lämmerhirt |
Rok powstania: | ok. 1905 |
Technika: | olej na płótnie |
Wymiary: | 168 x 200,5 cm |
Obraz Bornholm – notowany w dawnej literaturze i uznawany za jedno z najważniejszych dzieł Laemmerhirta - jest pokłosiem podróży artystycznej malarza na tę duńską wyspę. Wielkoformatowa marina przedstawia fragment północnego wybrzeża Bornholmu pomiędzy miejscowościami Hammerhavn i Vang. Malarz utrwalił widok malowniczej zatoki u podnóża niewielkiego wzgórza z ruinami średniowiecznego rozleglego zamku warownego – Hammershus. Wybrzeże klifowe, ze stromymi, nagimi granitowymi urwiskami, tworzące nieregularną linii brzegowową układającą się w ciąg niewielkich malowniczych zatoczek stanowi interesujące geologiczne świadectwo prekambryjskiej przeszłości wyspy sprzed 1,7 miliarda lat. Charakterystycznym elementem okolicy jest znajdująca się nieopodal brzegu, cześciowo zanurzona w morskiej toni skała, swą formą przypominająca wielbłądzie lub lwie głowy – Kamelhovederne lub Løvehovederne. Chętnie odwiedzane przez podróżników i turystów ruiny zamku i okoliczne, cześciowo zalesione, cześciowo porośnięte zróżnicowaną niską roślinnością górne szczyty nadmorskich klifów, stromymi uskokami schodzące ku morzu tworzą romantyczne, nieco surowe w swym wyrazie miejsce spotkania skalistego lądu z morskim żywiołem. Laemmerhirt, malując widok północnego wybrzeża Bornholmu, poprzez monumentalność i malarski rozmach kompozycji, bogactwo i zróżnicowanie, głównie chłodnych tonów barwnych uchwycił w symboliczny sposób romantyczną potęgę natury. W kontekscie prezentowanego przedstawienia północnobornholmskiego wybrzeża ze skałą kojarzącą się z głowami zwierząt, umieszczoną na pierwszym planie, warto wspomnieć również o późniejszym (pochodzącym z 1925 roku), wykonanym w mniejszym formacie (80 x 120 cm) wariancie tej kompozycji. Dzieło, które pojawiło się w końcu 2010 na aukcji w Domu Aukcyjnym Satow, powtarza kadr kompozycyjny, został on jednak wzbogacony o drobny rodzajowy sztafaż i oświetlony promieniami zachodzącego słońca, co nadało obrazowi nieco odmienny nastrój.
Powstały około 1905 roku obraz, będący bez wątpienia pokłosiem podróży artystycznej malarza na Bornholm, został oprawiony w berlińskim zakładzie ramiarskim Keltz-Meiners, mieszczacym się przy Leipzigerstrasse 10 i zaprezentowany publicznie w 1905 roku podczas Wielkiej Berlińskiej Wystawy Sztuki w pawilonie wystawienniczym przy Lehrter Bahnhof w Berlinie (23.04–17.09.1905). Obraz pierwotnie znajdował się kolekcji Paula Manassego. Do zbiorów Museum der Stadt Stettin został pozyskany w drugiej połowie 1916 roku w formie daru, przekazanego w imieniu zmarłego Paula Manassego przez jego brata Leo. Wartość dzieła oszacowano na 1000 M. Praca została wpisana do księgi inwentarzowej muzeum pod pozycją 250.
W styczniu 1934 roku obraz został wypożyczony szczecińskiej jednostce Schutzpolizei / Policji Prewencyjnej do dekoracji kasyna mieszczącego się w gmachu Polizeipräsidium przy Elisabethstrasse 35 / dziś gmach Komendy Miejskiej Policji przy ulicy Kaszubskiej 35. W okresie powojennych zawirowań obraz zniknął z pola widzenia i miejsce jego przechowywania dotychczas nie było znane. W 2018 roku praca Laemmerhrirta pojawiła się na szczecińskim rynku antykwarycznym, została zakupiona przez Twarzystwo Przyjaciół Muzeum Narodowego w Szczecinie i przekazana w formie długoterminowego depozytu do zbiorów szczecińskiego muzeum.