Trwa wczytywanie...

 


Wanda Czełkowska

ur. 1930 r. w Brześciu nad Bugiem, zm. 2021 w Warszawie

Wanda Czełkowska dzieciństwo i młodość spędziła w Wilnie. Początkowo planowała podjęcie studiów w zakresie matematyki. W klasie maturalnej poznała Xawerego Dunikowskiego, co zadecydowało o jej wyborze dalszego kształcenia.

Powiększ

W latach 1949–1954 studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, dyplom zrealizowała w pracowni prof. Jerzego Bandury. Początkowo studiowała malarstwo, jednak już w drugim semestrze pierwszego roku pod wpływem zachęty Jerzego Bandury wybrała rzeźbę. Już w czasie studiów wypracowała swój oryginalny styl rzeźbiarski. Jej pierwsze prace rzeźbiarskie były figuratywne, z czasem zaczęła podążać w kierunku konceptualizmu. W latach 1969–1981 była związana z II Grupy Krakowskiej, jednak nie brała czynnego udziału w aktywnościach grupy. Uczestniczyła w wielu wystawach w Polsce i za granicą, m.in. w Norwegii (Wystawa Rzeźby Rzeźbiarzy z Krakowa w 1958), Holandii (Wystawa Rzeźby Współczesnej w 1964), Francji (III Międzynarodowym Biennale de Paris 1963), Wielkiej Brytanii (Międzynarodowy Festiwal w Edynburgu w 1972).

W marcu 1990 Galeria Zderzak w Krakowie zorganizowała dwie wystawy pod różnymi adresami. Pierwsza Elegia (8–11 marca& 1990, ul. Zagrody 23) prezentowała prace z lat 80. i z 1990 r. Druga Przypomnienie po latach (12–20 marca 1990, ul. Grodzka 15), prezentowała prace z lat 1958–1957. Kolejna tak duża indywidualna wystawa pt. Wanda Czełkowska. Retrospekcja miała miejsce w Muzeum Rzeźby w Królikarni, Oddziale Muzeum Narodowego w Warszawie dopiero 26 lat później, na przełomie 2016 i 2017. W 2010 wzięła udział w wystawie Państwo Dydony w PGS w Sopocie (kuratorka Dorota Grubba), a 2 października 2006 na Plantach w Krakowie został odsłonięty pomnik – fontanna Fortepian Chopina, który Czełkowska wykonała na podstawie projektu Marii Jaremy z 1949.

Przez ponad 50 lat była mieszkanką Krakowa. Mieszkała przy ul. Karmelickiej w mieszkaniu, które zostawił jej Xawery Dunikowski. W 2001 przeniosła się do Warszawy. W 2011 artystka zajęła poprzemysłową przestrzeń (dawny warsztat tirów) na warszawskim Mokotowie, niedaleko Królikarni. W 2011 szczecińska Fundacja Ars & Bonum postanowiła objąć rzeźbiarkę opieką stałą, zajmując się dokumentacją twórczości oraz wspierając w utrzymaniu przestrzeni pracowni-galerii. Opieka fundacji trwała przez 6 lat. W 2013 rzeźbiarką zainteresowała się Ewa Opałka, która stała się współkuratorką z Agnieszką Tarasiuk jej monograficznej wystawy w Królikarni, a także autorką będącej w przygotowaniu książki Eliminacje. Rozmowy z Wandą Czełkowską – wywiadu rzeki. Opałka jest również inicjatorką powołanej w 2016 Fundacji Introspekcja Na Rzecz Badania i Prezentacji Twórczości Wandy Czełkowskiej.

Rzeźbiarka zaprezentowała w 2016 na wystawie w nowojorskiej galerii Broadway 1602 jedną rzeźbę i dwa rysunki. Krytyk witryny „Artspace” Andrew M. Goldstein uznał te prace za jedne z dziesięciu najlepszych prac Frieze New York 2016. W 2018 Wanda Czełkowska była obok Rosemarie Castoro i Lydii Okumury jedną z trzech rzeźbiarek-minimalistek prezentowanych na wystawie Land of Lads. Land of Lashes w galerii Thaddaeus Ropac na londyńskim Mayfair (kuratorka: Anke Kempkes we współpracy z Fundacją Introspekcja na Rzecz Badania i Prezentacji Twórczości Wandy Czełkowskiej). W 2019 brała udział w wystawie Wanda Czełkowska & Paul Czerlitzky w Galerii Piktogram w Warszawie. Galeria Q Contemporary z Budapesztu prezentowała jej prace na londyńskiej wystawie Under the Radar: Contemporary Masters from Central & Eastern Europe podczas Frieze. Na wystawie zbiorowej Kradzieże i zniszczenia w białostockiej Galerii Arsenał w 2020 została zaprezentowana jej rzeźba Głowa z 1968 r. (edycja I/3).

Wanda Czełkowska zmarła w godzinach wieczornych 17 czerwca 2021 w wieku 90 lat. Została pochowana na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Źródło: wikipedia.org


Wybrane prace artysty:


Zobacz szczegóły
Portret imaginacyjny II
Zobacz szczegóły
Portret imaginacyjny I